बंगालच्या उपसागरात कमी दाबाचा पट्टा आणि अरबी समुद्रातील वाऱ्यांचे जोरदार प्रवाह; हवामान विभागाची सतर्कता वाढली
पावसाळा म्हटलं की, आपल्याकडं अनेकांच्या मनात थोडीशी भीती आणि थोडंसं रोमांच दाटून येतं. पण जेव्हा हवामान खातं ‘ऑरेंज अलर्ट’ जारी करतं, तेव्हा गोष्ट केवळ छत्र्या उघडण्यापुरती राहत नाही — ती नागरिकांच्या सुरक्षेचा मुद्दा बनते.
भारतीय हवामान विभागाच्या (IMD) ताज्या अंदाजानुसार, महाराष्ट्रात पुढील काही दिवस ‘खूप काही घडू शकतं’ अशा स्थितीत आहेत.
🌀 हवामानातील बदल: नकाशावरून स्पष्ट होत असलेले धोके
- बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेला कमी दाबाचा पट्टा
- अरबी समुद्रावर वाऱ्यांचे जोरदार प्रवाह
- दोन्ही घटकांमुळे महाराष्ट्रात अनेक जिल्ह्यांमध्ये मुसळधार पावसाची शक्यता
🌧️ कोकणात मुसळधार पावसाचा इशारा
कोणते जिल्हे धोक्याच्या झोनमध्ये?
- मुंबई, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग
- 24 ते 27 जुलै दरम्यान मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाचा अंदाज
- 4 मीटरपेक्षा उंच समुद्र लाटा: मच्छीमारांसाठी धोका
मुंबईकरांसाठी विशेष सूचना
“मुंबईत सध्या जोरदार पाऊस सुरू आहे. आमच्या सोसायटीच्या पार्किंगमध्ये पाणी साचलंय. BMC चे कर्मचारी सतत सफाई करतायत,”
— आकांक्षा पाटील, मुंबईतील रहिवासी
- ट्राफिक जाम, लोकल विलंब, विद्युत पुरवठा खंडित होण्याची शक्यता
- समुद्र किनारी पर्यटन टाळण्याचे आवाहन
⚡ विदर्भात विजांचा कडकडाट आणि पूरस्थितीची शक्यता
- नागपूर, चंद्रपूर, गडचिरोली जिल्हे अलर्टवर
- जोरदार वारे, विजांचा कडकडाट, काही भागांत पूरजन्य परिस्थिती
- नागपूरमध्ये 26 जुलैपर्यंत ‘हाय अलर्ट’
“आम्ही आज सकाळी शाळेत पोहोचण्यासाठी अर्धा तास उशिरा पोहोचलो. सगळीकडे पाणीच पाणी!”
— शालिनी देशपांडे, नागपूर
🌩️ मराठवाड्याच्या काही भागांत अधूनमधून मुसळधार सरी
- छत्रपती संभाजीनगर, परभणी, हिंगोली जिल्ह्यांमध्ये अधूनमधून जोरदार पावसाची शक्यता
- शेतकऱ्यांना सावध राहण्याचे आवाहन
🌊 समुद्रात लाटा उसळणार: मच्छीमारांसाठी अलर्ट
कोणत्या किनारपट्टीवर धोका अधिक?
| जिल्हा | लाटांची उंची (मी.) |
|---|---|
| सिंधुदुर्ग | 3.8 – 4.2 |
| रत्नागिरी | 3.7 – 4.0 |
| पालघर, ठाणे | 3.9 – 4.3 |
| मुंबई, रायगड | 4.0 – 4.3 |
“मच्छीमारांनी किनारपट्टीवरच थांबावं, समुद्रात जाऊ नये,”
— IMD चं अधिकृत आवाहन
🚜 शेतकऱ्यांसाठी तज्ज्ञांचा सल्ला
- शेतात पाणी साचू नये यासाठी जलनिकासीची व्यवस्था करा.
- कीडरोग नियंत्रणासाठी आवश्यक औषधांची तयारी ठेवा.
- IMD च्या सूचनांकडे नियमित लक्ष ठेवा.
- सोशल मीडियावर अधिकृत अपडेट फॉलो करा.
- पिक विमा योजना तपासा – पावसाच्या नुकसानीसाठी सुरक्षा महत्त्वाची आहे.
“जमिनीत पाणी साचलं की सोयाबीन कुजण्याची शक्यता वाढते. यासाठी योग्य नियोजन गरजेचं आहे.”
— डॉ. संजय तांबे, कृषी तज्ज्ञ
📉 आकडेवारी: महाराष्ट्रात पावसाचं प्रमाण (2025)
| विभाग | सरासरी पाऊस (जुलै 2025) | अलर्ट स्तर |
|---|---|---|
| कोकण | 340 मिमी | ऑरेंज |
| विदर्भ | 285 मिमी | हाय |
| मराठवाडा | 190 मिमी | यलो |
| पश्चिम महाराष्ट्र | 250 मिमी | ऑरेंज |
✅ निष्कर्ष: सतर्क राहा, सुरक्षित राहा
या पावसाळी हंगामात हवामान खात्याचे अलर्ट केवळ आकडेवारी नसून ते आपल्या सुरक्षेचे संकेत आहेत. कोकण, विदर्भ आणि मराठवाड्यात पावसाचा जोर वाढणार असल्यामुळे नागरिकांनी खबरदारी घ्यावी.
स्मार्ट नागरिक बनूया – अपडेट राहूया, सुरक्षित राहूया.
📌 5 महत्त्वाचे FAQ
Q1. ‘ऑरेंज अलर्ट’ म्हणजे काय?
👉 मुसळधार पावसाची शक्यता असते. स्थानिक प्रशासन, नागरिकांनी सतर्क राहावं.
Q2. कोकणात पाऊस कधीपर्यंत राहणार?
👉 IMD च्या अंदाजानुसार 27 जुलैपर्यंत मुसळधार पावसाचा इशारा आहे.
Q3. मच्छीमारांनी काय काळजी घ्यावी?
👉 4 मीटरपेक्षा उंच लाटांची शक्यता आहे, त्यामुळे समुद्रात न जाण्याचा सल्ला.
Q4. शेतकऱ्यांनी कोणती खबरदारी घ्यावी?
👉 पाणी साचण्याची व्यवस्था करा, नांगरणी स्थगित ठेवा, हवामानाचा अंदाज बघून पुढील कृती करा.
Q5. नागरिकांनी कोणती काळजी घ्यावी?
👉 अनावश्यक प्रवास टाळा, अधिकृत अपडेट्सवर लक्ष ठेवा, छत्री-सुरक्षा साहित्य वापरा.
लेखक: सचिन जगताप
Sources:
- भारतीय हवामान विभाग (IMD)
- कृषी विद्यापीठ, परभणी
- नागपूर म्युनिसिपल कार्पोरेशन