Onions Market : कांदा निर्यातबंदीमुळे गेल्या १०५ दिवसांत कांदा उत्पादकांचे ३ हजार कोटी रुपयांचे आर्थिक नुकसान झाले आहे. त्यामुळे डिसेंबर ते मार्च या चार महिन्यांतील ग्राहकांचाच विचार केला तर, याकडे यंत्रणेने दुर्लक्ष केले आहे, तर शेतकऱ्यांना उत्पादन खर्चही मिळत नाही. आता मार्च महिन्यात पुन्हा 400 ते 600 रुपयांची घसरण झाली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांचे पाय आर्थिकदृष्ट्या अधिक खोलवर जात आहेत.
डिसेंबर व्यतिरिक्त कांद्याला कधीच दोन हजार रुपयांच्या वर भाव मिळाला नाही. दरांच्या बाबतीत प्रतिकूल परिस्थिती अशी आहे की दर सातत्याने 1000 रुपयांपर्यंत पोहोचत आहेत. मार्चच्या दुसऱ्या आठवड्यात सरासरी दर 1900 रुपयांवर पोहोचले.
मात्र तिसऱ्या आठवड्यातच तो 400 ते 600 रुपये प्रतिक्विंटलपर्यंत घसरला आहे. त्यामुळे उत्पादन खर्च आणि उत्पन्नाचा हिशोब कोलमडला आहे. याशिवाय शेतकऱ्यांना उत्पादन खर्चही भागवणे कठीण झाले आहे.
सध्या जिल्ह्यातील प्रमुख बाजार समित्यांमध्ये उशिरा खरीप कांद्याची आवक कमी होत असून, उन्हाळ कांद्याची आवक काही प्रमाणात सुरू झाली आहे. अशा परिस्थितीत शेतकरी कडक उन्हात उशिरा आलेला खरीप कांदा विकत आहे.
मात्र बाजारात कोणतीही सुधारणा झाली नाही; मात्र, सातत्याने घसरण होत आहे. डिसेंबर महिन्यात प्रामुख्याने जिल्ह्यातील लासलगाव, पिंपळगाव बसवंत, मुंगसे (मालेगाव), उमराणे, देवळा, चांदवड, येवला बाजार समित्यांमधून कांद्याची आवक हळूहळू वाढत होती.
दरम्यान, कांद्याचा भाव तीन हजार रुपयांवर असताना आणि ग्राहकांकडून मागणी नसताना, केंद्राने कांद्याची उपलब्धता आणि किमतीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी घातलेल्या निर्यातबंदीमुळे भावातील घसरण थांबायला तयार नाही. प्रतिकूल परिस्थितीत कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांचे नुकसान होत आहे. तर निर्यातबंदीनंतर सरासरी भावात सुमारे दोन हजार रुपयांची तफावत आली आहे.
दर घसरण्यामागील काही कारणे
– नॅशनल एक्सपोर्ट कोऑपरेटिव्ह लिमिटेड (NECL) काही संस्थांकडून निर्यातीसाठी कांदा खरेदी करते, त्यामुळे कांदा खरेदी केंद्रीकरणामुळे संधी कमी आहे.
– सध्या देशांतर्गत मागणी कमी असल्याने पुरवठा मंदावला आहे; त्यामुळे काही प्रमाणात स्थानिक उत्पन्न.
– होळीचा सण पाहता सध्या कांदा रॅक लोडिंगचे काम कमी आहे.