Cotton Cultivation : गतवर्षी कापसाच्या किमतीत मोठी अनिश्चितता निर्माण झाल्याच्या पार्श्वभूमीवर यंदा राज्यातील कापूस लागवडीखालील क्षेत्रात पाच टक्क्यांनी घट झाल्याचे संकेत आहेत. लागवडीखालील क्षेत्र गतवर्षी ४१.२९ हेक्टरवरून ४०.२० लाख हेक्टरवर आले असून शेतकरी मका पिकाकडे वळतील असा अंदाज कृषी विभागाने वर्तवला आहे.
दरम्यान, कृषी विभागाने निविष्ठांमध्ये होणारी फसवणूक टाळण्यासाठी नियंत्रण कक्ष स्थापन करण्याचा निर्णय घेतला असून, शेतकऱ्यांना व्हॉट्सॲप आणि टोल फ्री क्रमांकांवरून तक्रारी नोंदवता येणार आहेत.
गतवर्षी भावातील चढउतार, मान्सूनपूर्व पाऊस, कमी उत्पादकता यामुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले होते. त्याचा परिणाम यंदा कापूस लागवड क्षेत्रावर दिसून येत आहे. या हंगामासाठी 1 कोटी 71 लाख पॅकेट बियाणांची गरज असून पुरेसे बियाणे उपलब्ध असल्याचा दावा करण्यात आला आहे.
गेल्या हंगामात कापूस वेचणीदरम्यान मान्सूनपूर्व पावसाचा कापसाच्या गुणवत्तेवर मोठा परिणाम झाला होता. त्याचाही विपरीत परिणाम कापूस बियाण्यांवर झाला. BG3 तंत्रज्ञानाला मान्यता मिळताच, BG2 बियाणे उत्पादन कार्यक्रम लहान क्षेत्रात सुरू केला जातो, ज्यामुळे काही ठिकाणी बियाणांचा तुटवडा निर्माण होतो.
सोयाबीन हे या हंगामातील प्रमुख पीक असून त्याची पेरणी ५०.८६ लाख हेक्टरमध्ये होण्याचा अंदाज आहे. यासाठी 13 लाख 35 हजार क्विंटल बियाणांची गरज आहे. सध्या राज्यात १८.४६ लाख क्विंटल बियाणे उपलब्ध आहे. 15.30 लाख हेक्टर क्षेत्रातील भात पिकासाठी 2.20 लाख क्विंटल बियाणे आवश्यक असून 2.55 लाख क्विंटल बियाणे उपलब्ध आहे. केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियानांतर्गत महाबीजच्या माध्यमातून ७६ हजार क्विंटल तेलबिया, २४ हजार क्विंटल डाळी आणि १० हजार क्विंटल तांदूळ बियाणांचे वाटप करण्यात येणार आहे.
सोयाबीन बियाणे स्थिती
लागवड क्षेत्र: 50.86 लाख हेक्टर
75 किलो प्रति हेक्टर गरज: 38.14 लाख क्विंटल
महाबीजकडे बियाणे उपलब्धः ३.९ लाख क्विंटल
राष्ट्रीय बियाणे महामंडळ: 0.44 लाख क्विंटल
खाजगी: 14.93 लाख क्विंटल
देशांतर्गत सोयाबीन मोहीम: ४१ लाख क्विंटल
कापूस बियाणे खरेदीसाठी १५ दिवस अगोदर परवानगी
१ जूनपासून शेतकऱ्यांना कापसाचे बियाणे विकले जात आहे. मात्र यंदा 15 मेपासून विक्रीला परवानगी देण्यात आली होती. सीमावर्ती जिल्ह्यांतून बियाणे खरेदी केल्यावर अनेकदा पावत्या मिळत नाहीत. शेतकऱ्यांकडे HTBT बियाणांची आवक आहे, त्यामुळे 15 दिवस आधीच विक्री सुरू करा. वास्तविक, कृषी विभागाने १ जूनपासून कापूस लागवड सुरू करण्याचा सल्ला दिला होता.
सेंद्रिय खते आणि बुरशीनाशकांचा वापर वाढला
गेल्या तीन वर्षांत सेंद्रिय खते आणि बुरशीनाशकांचा वापर झपाट्याने वाढत आहे. 2021 जे खरीप हंगामात आहे
खरीप 2022 मध्ये रायझोबियम, ॲझोटोबॅक्टर, पीएसबी, केएमबी, 37 सारख्या सेंद्रिय खतांचा 35 हजार 758 लिटर
2023 च्या खरीप हंगामात 387.72 हजार 211 हजार लिटरचा वापर झाला आहे. तर बुरशीनाशके अनुक्रमे ३९५,
454 आणि 850. कृषी महामंडळामार्फत 89 क्विंटलची विक्री झाली आहे. या हंगामासाठी सेंद्रिय
83 हजार 405 लिटर खत व 1100 क्विंटल बुरशीनाशक उपलब्ध झाले आहे.
आपला बळीराजा : WhatsApp Group वर सामील होऊ शकतात.
