क्रेडिट लिमिट वाढवल्याने खरंच क्रेडिट स्कोअर वाढतो का? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

आजच्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेत क्रेडिट स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक आरोग्याचा अहवालपत्रक (Report Card) आहे.
साधारणपणे 300 ते 900 या दरम्यान क्रेडिट स्कोअर असतो. 750 पेक्षा जास्त स्कोअर असल्यास तो उत्कृष्ट मानला जातो.

बँक किंवा NBFC कर्ज मंजूर करताना सर्वात आधी क्रेडिट स्कोअर तपासतात.
क्रेडिट कार्ड लिमिट, व्याजदर, कर्जाची रक्कम यावरही स्कोअरचा थेट परिणाम होतो.

क्रेडिट लिमिट म्हणजे काय?

क्रेडिट कार्ड वापरताना तुमच्याकडे एक मर्यादा असते, तिला क्रेडिट लिमिट म्हणतात.
उदा. – जर तुमच्या कार्डाची लिमिट ₹1,00,000 असेल तर तुम्ही जास्तीत जास्त ₹1,00,000 पर्यंत खर्च करू शकता.

मोठा प्रश्न: लिमिट वाढली तर स्कोअर वाढतो का?

याचं उत्तर हो आणि नाही असं दोन्ही आहे. कारण, क्रेडिट लिमिट वाढवणे फायदेशीर ठरू शकतं, पण योग्य वापर केला तरच.

क्रेडिट लिमिट वाढल्याने होणारे फायदे

1. क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो (Credit Utilization Ratio) कमी होतो

हा स्कोअरमध्ये महत्वाचा घटक आहे.
जर तुमच्याकडे ₹1,00,000 लिमिट आहे आणि तुम्ही दरमहा ₹50,000 खर्च करता, तर युटिलायझेशन 50% आहे.
पण जर लिमिट ₹2,00,000 झाली आणि खर्च तेवढाच राहिला तर युटिलायझेशन फक्त 25% होईल.
कमी युटिलायझेशनमुळे स्कोअर सुधारतो.

2. अतिरिक्त आर्थिक सुरक्षा

मोठ्या आपत्कालीन खर्चासाठी तुम्हाला जास्तीची लिमिट मदत करते.

3. जास्त क्रेडिट कार्ड वापराचा इतिहास तयार होतो

जास्त लिमिट असल्याने खर्चाचे वैविध्य वाढते आणि वेळेवर परतफेड केली तर स्कोअरला फायदा होतो.

पण लक्षात ठेवा – याचे तोटेही आहेत!

1. जास्त खर्च करण्याचा मोह

लिमिट वाढली म्हणजे खर्चही वाढतो, हा सर्वात मोठा धोका आहे.
जास्त खर्चामुळे बिल भरताना अडचण येते आणि स्कोअर बिघडतो.

2. कर्ज फेडण्यात विलंब

जर महिन्याला मोठा बिल आला आणि वेळेवर भरता आला नाही, तर स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होतो.

3. आर्थिक अवलंबित्व वाढते

क्रेडिट लिमिट वाढल्याने अनेक जण क्रेडिट कार्डावर जास्त अवलंबून होतात, जे दीर्घकालीन धोकादायक आहे.

तज्ञ काय सांगतात?

आर्थिक सल्लागारांच्या मते –

👉 “क्रेडिट लिमिट वाढवणं म्हणजे स्कोअर सुधारण्याची संधी आहे, पण ती संधी योग्य वापरली तरच. कमी युटिलायझेशन ठेवा आणि बिल वेळेवर भरा, तर फायदेशीर ठरेल. अन्यथा, चुकीच्या वापरामुळे स्कोअर कोसळू शकतो.”

वैयक्तिक अनुभवातून शिकलेला धडा

एका वाचकाने सांगितले –
“माझ्या क्रेडिट कार्डाची लिमिट ₹50,000 होती. मी सरासरी ₹20,000 खर्च करत असे. नंतर बँकेने लिमिट ₹1,00,000 केली. सुरुवातीला मला फायदा झाला आणि स्कोअर 720 वरून 770 झाला. पण हळूहळू मी जास्त खर्च करू लागलो आणि एका महिन्यात बिल ₹85,000 झालं. वेळेवर पूर्ण रक्कम भरता आली नाही आणि स्कोअर 720 वर घसरला. तेव्हा लक्षात आलं – लिमिट वाढली म्हणून खर्चही वाढवायचा नाही!”

क्रेडिट स्कोअर सुधारण्यासाठी सर्वोत्तम टिप्स

क्रेडिट युटिलायझेशन 30% पेक्षा कमी ठेवा.
बिल वेळेवर आणि पूर्ण भरा.
अनावश्यक कर्ज घेऊ नका.
एकापेक्षा जास्त क्रेडिट कार्ड असल्यास त्याचा समतोल वापर करा.
जुनी खाती बंद करू नका, कारण ती तुमच्या क्रेडिट इतिहासाला लांबी देतात.

FAQ – सर्वसामान्य प्रश्न

1. क्रेडिट लिमिट वाढवली नाही तर स्कोअर सुधारू शकत नाही का?
– स्कोअर सुधारण्यासाठी केवळ लिमिट वाढवणं आवश्यक नाही. वेळेवर परतफेड करणे हाच सर्वात महत्त्वाचा घटक आहे.

2. क्रेडिट लिमिट वाढवण्यासाठी बँक स्वतः संपर्क करते का?
– हो, अनेकदा बँक तुमचा वापर पाहून ऑफर करते. पण तुम्हीही अर्ज करू शकता.

3. लिमिट वाढवल्यानंतर लगेच स्कोअर सुधारतो का?
– नाही, परिणाम काही महिन्यांनी दिसतो. कारण स्कोअर वेळेवर परतफेडीच्या इतिहासावर आधारित असतो.

4. क्रेडिट स्कोअर किती वेळा तपासावा?
– दर तीन महिन्यांनी एकदा तपासणे योग्य. त्यामुळे चुका किंवा फसवणूक लक्षात येऊ शकते.

5. कमी स्कोअर असला तरी लिमिट वाढवता येते का?
– क्वचितच. कमी स्कोअर असल्यास बँका सहसा लिमिट वाढवत नाहीत. आधी चांगला परतफेडीचा इतिहास तयार करावा लागतो.

निष्कर्ष – लिमिट वाढवायची का?

क्रेडिट लिमिट वाढवणे हे एक दुधारी शस्त्र आहे.

योग्य वापर केल्यास ते तुमच्या क्रेडिट स्कोअरला मजबूत करेल.
पण चुकीचा वापर केल्यास तेच तुमच्या आर्थिक स्वास्थ्यासाठी धोकादायक ठरू शकते.

म्हणूनच – लिमिट वाढली म्हणून खर्च वाढवू नका, तर आर्थिक शिस्त वाढवा.

Gold Silver Price Today: सणासुदीत सोन्याची झळाळी, चांदीही महागली

क्रेडिट स्कोअर म्हणजे काय आणि तो का महत्वाचा आहे?