जगालाही आश्चर्यचकित करणारी ही 5 कारणं माहीत आहे काय?
अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांची ओळख म्हणजे त्यांच्या आक्रमक आणि दबाव टाकणाऱ्या राजकारणासाठी आहे. आंतरराष्ट्रीय व्यापार असो किंवा परराष्ट्र धोरण, ट्रम्प यांनी नेहमीच “अमेरिका फर्स्ट” या भूमिकेवर ठाम राहून इतर देशांवर दबाव आणण्याचा प्रयत्न केला. पण काही प्रसंगी, विशेषतः भारतासोबतच्या संबंधांमध्ये, ट्रम्प यांना अपेक्षेपेक्षा मवाळ भूमिका घ्यावी लागली.
भारताने रशियाकडून तेल खरेदी सुरूच ठेवली, अमेरिकन कृषी उत्पादनांना अतिरिक्त सवलत दिली नाही, तरीही ट्रम्प प्रशासनाने भारताशी तडजोड केली. जगालाही आश्चर्यचकित करणारी ही माघार नेमकी का घ्यावी लागली? चला, या पाच महत्त्वाच्या कारणांचा सविस्तर आढावा घेऊ.
1. भारताचा वाढता जागतिक दबदबा
भारत आज जगातील पाचव्या क्रमांकाची अर्थव्यवस्था आहे. अशा परिस्थितीत भारताशी संघर्ष करण्यापेक्षा सहकार्य करणे अमेरिकेसाठी जास्त फायदेशीर ठरते. विशेषतः आशियाई बाजारपेठेत चीनला तोलण्यासाठी भारत हा अमेरिका साठी एक नैसर्गिक भागीदार ठरतो. त्यामुळे ट्रम्प प्रशासनाने भारताशी संघर्ष टाळणे पसंत केले.
2. रशिया-भारत संबंध आणि ऊर्जा सुरक्षितता
भारताची ऊर्जा गरज प्रचंड आहे. रशियाकडून स्वस्त दरात तेल खरेदी करण्याचा निर्णय हा भारतासाठी आर्थिक आणि धोरणात्मक दृष्ट्या महत्त्वाचा होता. अमेरिकेने दबाव आणला तरी भारताने आपली भूमिका बदलली नाही. अखेर अमेरिकेलाही कळून चुकले की, भारताला रशियन तेलाशिवाय स्वस्त ऊर्जा मिळणे कठीण आहे. त्यामुळे ट्रम्प प्रशासनाने माघार घेतली.
3. संरक्षण आणि सुरक्षा भागीदारी
अमेरिका आणि भारत यांच्यातील संरक्षण क्षेत्रातील सहकार्य गेल्या काही दशकांत वेगाने वाढले आहे. ट्रम्प प्रशासनालाही हे माहित होते की, भारत हा इंडो-पॅसिफिक क्षेत्रात चीनला रोखण्यासाठी महत्त्वाचा भागीदार आहे. या भागीदारीला धक्का पोहोचवणे म्हणजे अमेरिकेच्या स्वतःच्या सुरक्षा हिताला धक्का पोहोचवणे. त्यामुळे ट्रम्प यांना शेवटी भारताशी मैत्रीपूर्ण वागावे लागले.
4. भारतीय बाजारपेठेचं महत्त्व
अमेरिकन कंपन्यांसाठी भारतीय बाजारपेठ सुवर्णसंधी आहे. IT, तंत्रज्ञान, कृषी उत्पादनं, औषधं आणि ई-कॉमर्स या सर्व क्षेत्रांत अमेरिकन कंपन्यांना भारतातील बाजारपेठ अत्यंत आकर्षक वाटते. जर ट्रम्प भारताशी तणाव निर्माण करत राहिले असते, तर अमेरिकन कंपन्यांच्या गुंतवणुकीवर त्याचा परिणाम झाला असता. त्यामुळेही त्यांनी भूमिका सौम्य केली.
5. राजनैतिक दबाव आणि प्रतिमा
ट्रम्प यांना नेहमीच जगाच्या दबावाची पर्वा नाही असा नेता म्हणून पाहिले जाते. परंतु प्रत्यक्षात, भारतासारख्या लोकशाही महासत्तेविरुद्ध सातत्याने कठोर भूमिका घेतल्यास, जागतिक स्तरावर अमेरिकेच्या प्रतिमेवर परिणाम होऊ शकतो. याच कारणामुळे, ट्रम्प यांना शेवटी आपला आक्रमक सूर काहीसा कमी करावा लागला.
निष्कर्ष
डोनाल्ड ट्रम्प यांचा आक्रमक राजकारणाचा स्टाईल जगभर चर्चेत असतो. पण भारतासारख्या देशाशी व्यवहार करताना त्यांनीही वास्तव समजून घेतले आणि माघार घेतली. भारताची वाढती ताकद, रशियाशी संबंध, सुरक्षा भागीदारी, भारतीय बाजारपेठ आणि जागतिक प्रतिमा या पाच कारणांमुळे ट्रम्प यांना झुकावे लागले.
हे प्रकरण दाखवते की, जागतिक राजकारणात केवळ आक्रमक भूमिका घेऊन चालत नाही. भागीदारी, आर्थिक हित आणि रणनीतिक विचार यांचाही तितकाच मोठा वाटा असतो.
👉 वाचकहो, तुम्हाला काय वाटतं? ट्रम्प यांच्या या माघारीत सर्वात मोठं कारण कोणतं आहे – भारताची भूमिका की अमेरिकेची गरज?
क्रेडिट लिमिट वाढवल्याने खरंच क्रेडिट स्कोअर वाढतो का? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती