Onion Market : कांदा हे जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे नगदी पीक आहे. जिल्ह्यात कांदा लागवडीचे क्षेत्र सातत्याने वाढत असूनही, खरिपातील कांदा लागवडीचे प्रमाण अधिक असल्याने उत्पादकांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. खरिपातील कांद्याचे अर्थकारण पुरेसे फायदेशीर ठरत नाही, कारण साठवणुकीच्या अभावामुळे उत्पादकांना तो मिळेल त्या भावाने विकावा लागतो. मात्र, रब्बी हंगामातील कांदा उत्पादन व साठवणूक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सकारात्मक बदल होऊ शकतो.
खरिपातील कांदा लागवड आणि अडचणी | Onion Market
जिल्ह्यात सध्या खरीप हंगामातील कांद्याचे उत्पादन अधिक आहे. खरिपातील कांदा हंगाम संपल्यानंतर लगेच बाजारात येतो, परिणामी तो मोठ्या प्रमाणात विक्रीसाठी उपलब्ध होतो. यामुळे बाजारभाव घटतात, आणि शेतकऱ्यांना मिळेल त्या कमी भावात कांदा विकावा लागतो. शिवाय, या कालावधीत साठवणुकीसाठी पुरेशी सुविधा उपलब्ध नसल्याने कांदा लगेच विकणे भाग पडते.
खरिपातील कांद्याच्या बाबतीत मुख्य समस्या पुढीलप्रमाणे आहेत:
उत्पादनाच्या तुलनेत साठवणूक तंत्राचा अभाव
मोठ्या प्रमाणात कांदा बाजारात आल्याने भावात घट
कोंब येणे व कांद्याच्या गुणवत्तेमध्ये घट
रब्बी हंगामातील कांद्याचे अर्थकारण अधिक फायदेशीर
रब्बी हंगामातील कांद्याचे उत्पादन तुलनेने अधिक फायदेशीर ठरते. कारण रब्बीत उत्पादित कांदा चांगल्या प्रकारे साठवला जातो आणि जून ते ऑक्टोबर दरम्यान विकला जातो, जेव्हा बाजारात कांद्याची मागणी वाढते आणि भावही चांगले असतात. रब्बी हंगामात कांदा साठवण्यासाठी कांदा चाळ तंत्राचा उपयोग करणे ही शेतकऱ्यांसाठी मोठी मदत ठरते.
कांदा चाळीच्या वापरामुळे पुढील फायदे होतात | Onion Market
पावसाळ्यात वाढलेल्या आर्द्रतेपासून कांद्याचे संरक्षण
कोंब येणे आणि कांद्याचे खराब होणे कमी होते
चांगल्या बाजारभावासाठी पावसाळ्यापर्यंत साठवणूक शक्य
सध्याच्या परिस्थितीतील मुख्य अडचणी
सोलापूरसारख्या जिल्ह्यांमध्ये खरीप हंगामातील कांदा लागवडीचे क्षेत्र अधिक आहे. यामुळे उत्पादकांना त्याच हंगामात कांदा विकावा लागतो, जेव्हा भाव तुलनेने खालावलेले असतात. कांद्याच्या साठवणुकीसाठी चाळींची संख्या कमी असल्याने मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होते.
राज्यस्तरावरील कांदा उत्पादनाचे प्रमाण:
खरीप हंगाम: ४०% उत्पादन
रब्बी व उन्हाळी हंगाम: ६०% उत्पादन
जिल्ह्यात खरिपातील कांद्याच्या उत्पादनाचे प्रमाण अधिक असल्याने त्याचा मोठा फटका शेतकऱ्यांना बसतो.
उत्पादकांनी करायचे उपाय
रब्बी हंगामाला प्रोत्साहन: शेतकऱ्यांनी रब्बी हंगामात कांदा उत्पादनावर भर द्यावा, कारण यावेळचा कांदा चांगल्या भावात विकला जातो.
कांदा चाळ तंत्रज्ञानाचा वापर: कांद्याची साठवणूक व्यवस्थित केल्यास तो जास्त काळ टिकतो आणि उत्पादक चांगला बाजारभाव मिळवू शकतात.
सरकारकडून प्रोत्साहन: कांदा चाळ उभारण्यासाठी शासनाने अनुदान व तांत्रिक सहाय्य पुरवले पाहिजे.
मार्केटिंग आणि निर्यात: कांद्याच्या विक्रीसाठी निर्यात आणि थेट बाजारपेठांशी जोडण्यासाठी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे.
निष्कर्ष
जिल्ह्यात कांदा लागवडीचे क्षेत्र सातत्याने वाढत आहे, मात्र, खरिपाच्या वेळी घेतलेल्या कांद्याचे उत्पादन शेतकऱ्यांना तोट्यात नेते. रब्बी हंगामातील कांद्याचे उत्पादन आणि साठवण तंत्रज्ञानाचा वापर यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढू शकते. उत्पादकांनी कांद्याचे अर्थकारण अधिक लाभदायक करण्यासाठी रब्बी हंगामावर लक्ष केंद्रित करणे आणि कांदा चाळ तंत्रज्ञानाचा उपयोग करणे गरजेचे आहे.
तुमचं मत काय? कांदा लागवडीच्या आधुनिक पद्धतींबाबत अधिक जाणून घ्यायचं आहे का? कमेंटद्वारे कळवा!
आपला बळीराजा : WhatsApp Group वर सामील होऊ शकतात.
