Ration Card : राज्यात १८ लाख रेशन कार्ड रद्द केली गेली आहेत कारण अनेक कार्डधारक अपात्र, बनावट, किंवा डुप्लिकेट असल्याचे आढळून आले. शासनाने घरगुती सर्वेक्षण, आधार लिंकिंग आणि इलेक्ट्रॉनिक व्हेरिफिकेशनच्या आधारे ही मोहीम राबवली आहे. पात्र लाभार्थ्यांनी तत्काळ पुन्हा तपासणी करून नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
📌 रेशन कार्ड का रद्द होत आहेत?
राज्यातील अन्न व नागरी पुरवठा विभागाने केलेल्या छाननीनंतर समोर आलं की अनेक कार्डधारक अपात्र असूनही रेशन घेत आहेत. काही अपात्र लाभार्थींनी दोन किंवा अधिक कार्ड घेतली होती, काहींचं उत्पन्न निकषांपेक्षा जास्त होतं, तर काही रेशन कार्ड मृत व्यक्तींच्या नावावर अद्याप चालू होतं.
तज्ज्ञ सल्ला:
“डिजिटल व्हेरिफिकेशनच्या माध्यमातून पारदर्शकता वाढली आहे. त्यामुळे बनावट किंवा डुप्लिकेट कार्ड सहज गाळली जात आहेत,” असं सांगतात संदीप पाटील, अन्न व नागरी पुरवठा विश्लेषक.
📊 आकडेवारी – किती कार्ड रद्द झाली?
| वर्ष | रद्द झालेली कार्ड संख्या | तपासणीची पद्धत |
|---|---|---|
| 2023 | 7.5 लाख | घरभेट आणि आधार लिंकिंग |
| 2024 | 10.5 लाख | मोबाईल OTP व डाटाबेस क्रॉसचेक |
| एकूण | 18 लाख | डिजिटल सर्वे आणि स्थानिक अहवाल |
स्रोत: महाराष्ट्र अन्न व नागरी पुरवठा विभागाचा वार्षिक अहवाल 2024
❌ रेशन कार्ड रद्द होण्यामागची प्रमुख कारणं
1. ✅ अपात्रता
- उत्पन्न मर्यादेपेक्षा जास्त असलेले कुटुंब
- सरकारी नोकरीतील व्यक्ती
2. 🔁 डुप्लिकेट कार्ड
- एकाच व्यक्तीच्या नावावर दोन कार्ड
- नवी नोंदणी न करता वापरले जाणारे कार्ड
4. 🚫 चुकीची माहिती
- पत्त्याचा किंवा कौटुंबिक सदस्यांचा चुकीचा तपशील
🧾 तुमचं रेशन कार्ड वैध आहे का? कसं तपासाल?
ऑनलाईन तपासणी:
- https://rcms.mahafood.gov.in ला भेट द्या
- ‘Search Ration Card’ वर क्लिक करा
- तुमचा जिल्हा, तालुका व कार्ड क्रमांक भरा
- कार्डचा दर्जा (Active/Inactive) तपासा
🧍♂️ वैयक्तिक अनुभव: “आमचं कार्ड रद्द झालं, पण…”
सुभाष भालेराव (पुणे जिल्हा):
“माझं रेशन कार्ड अचानक बंद झालं. दुकानातून धान्य दिलं नाही. मग ऑनलाईन तपासलं, तेव्हा समजलं की आधार लिंक नव्हतं. नवीन नोंदणी करून २ आठवड्यांत परत कार्ड सुरु झालं.”
📝 रद्द झाल्यास काय कराल? पुन्हा अर्ज कसा करायचा?
आवश्यक कागदपत्रं:
- आधार कार्ड
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- उत्पन्नाचा दाखला (BPL/NFSA साठी)
- जुने रेशन कार्ड
अर्ज करण्याची पद्धत:
- जवळच्या तहसील कार्यालयात किंवा CSC केंद्रावर भेट द्या
- ऑनलाईन अर्ज https://mahafood.gov.in वर उपलब्ध
- ‘New Ration Card’ किंवा ‘Renew Ration Card’ ऑप्शन निवडा
टीप: तुमचं जुने कार्ड चुकीने रद्द झालं असेल, तर ‘अपील अर्ज’ दाखल करून तुम्ही पुन्हा तपासणीची विनंती करू शकता.
📢 कोणते प्रकारचे रेशन कार्ड असतात?
| प्रकार | तपशील |
|---|---|
| APL (Above Poverty Line) | उत्पन्न ₹15,000 पेक्षा जास्त |
| BPL (Below Poverty Line) | उत्पन्न ₹15,000 पेक्षा कमी |
| Antyodaya (AAY) | सर्वात गरीब, वंचित कुटुंब |
| Priority Household (PHH) | अन्न सुरक्षा योजनेअंतर्गत पात्र |
📣 सरकारची भूमिका
मंत्री छगन भुजबळ यांचं विधान:
“राष्ट्राच्या अन्नसुरक्षेसाठी फक्त पात्र नागरिकांनाच रेशन मिळावं, यासाठी ही मोहीम सुरू करण्यात आली आहे.”
📌 तुमचं रेशन कार्ड वाचवण्यासाठी 5 महत्त्वाचे टप्पे
- तुमचं कार्ड आधारशी लिंक आहे का?
नसल्यास त्वरित लिंक करा - कार्डवर मृत व्यक्तींचं नाव आहे का?
असल्यास नाव हटवा - कुटुंबातील सदस्यांची माहिती अचूक आहे का?
चुकीची माहिती अपडेट करा - डुप्लिकेट कार्ड असल्यास ते रद्द करा
- ऑनलाईन पोर्टलवर कार्डची स्थिती वेळोवेळी तपासा
❓ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
1. रेशन कार्ड पुन्हा सुरु होण्यासाठी किती वेळ लागतो?
➡️ सर्व कागदपत्रे योग्य असल्यास 15 ते 30 दिवसांत
2. माझं कार्ड चुकीने रद्द झालं, काय करू?
➡️ अपील अर्ज दाखल करा आणि नवीन तपासणीसाठी विनंती करा
3. मी ऑनलाइन अर्ज करू शकतो का?
➡️ होय. राज्य अन्न व नागरी पुरवठा विभागाच्या वेबसाइटवर अर्ज करता येतो.
📲 उपयुक्त लिंक
- 👉 https://mahafood.gov.in – अन्न व नागरी पुरवठा विभाग
- 👉 https://rcms.mahafood.gov.in – रेशन कार्ड तपासणीसाठी
- 👉 https://digitalindia.gov.in – CSC केंद्र माहिती
🔚 निष्कर्ष:
तुमचं रेशन कार्ड वैध आहे का, हे वेळेत तपासा. जर ते रद्द झालं असेल, तर घाबरू नका. सरकारी यंत्रणा पुन्हा नोंदणीसाठी सक्षम आहे. चुकीचं किंवा बनावट कार्ड वापरणं थांबा आणि आपल्या हक्काचं धान्य योग्य मार्गाने मिळवा.
📢 तुम्हाला ही माहिती उपयुक्त वाटली का?
तुमच्या मित्रमंडळींसोबत शेअर करा. तुमचं अनुभव खाली कॉमेंटमध्ये नोंदवा!