Tariff Strike : अलीकडेच अमेरिकेचे माजी अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतावर 50% टॅरिफ लावण्याचा निर्णय घेतल्याने भारतीय उद्योगविश्वात मोठी खळबळ उडाली आहे. या निर्णयामुळे 10 ते 20 लाख नोकऱ्यांवर गदा येऊ शकते, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. तर भारतानेही प्रत्युत्तरादाखल अमेरिकेवर टॅरिफ लावण्याची तयारी दाखवली आहे.
चला तर मग, या संपूर्ण घडामोडींचा सखोल आढावा घेऊया.
टॅरिफ म्हणजे नेमकं काय?
टॅरिफ म्हणजे आयात होणाऱ्या वस्तूंवर लावला जाणारा कर. जेव्हा एखादा देश दुसऱ्या देशाकडून वस्तू आयात करतो, तेव्हा तो स्थानिक उद्योगांचे रक्षण करण्यासाठी किंवा राजकीय दबाव आणण्यासाठी अतिरिक्त शुल्क आकारतो.
अमेरिकेने भारतावरील टॅरिफ वाढवल्याने भारतीय वस्तू अमेरिकन बाजारपेठेत महाग होऊन विक्री कमी होण्याची शक्यता आहे.
कोणत्या क्षेत्रांवर सर्वाधिक परिणाम?
भारतातून अमेरिकेला मोठ्या प्रमाणावर निर्यात होणाऱ्या वस्तूंवर या टॅरिफचा थेट परिणाम होणार आहे.
🔹 रत्ने आणि दागिने – भारताची अमेरिकेला 90,000 कोटींची निर्यात.
🔹 इलेक्ट्रॉनिक्स – 1.25 लाख कोटींची निर्यात थेट प्रभावित.
🔹 वस्त्रोद्योग – आधीच मंदीत असलेल्या वस्त्रोद्योगाला सर्वाधिक फटका.
🔹 चामडे व फर्निचर – मोठा निर्यात घटण्याचा धोका.
🔹 कृषी उत्पादनं – विशेषतः मत्स्योद्योग व प्रक्रिया उद्योग.
याचा थेट परिणाम कामगार कपातीवर होईल. त्यामुळे 10 ते 20 लाख नोकऱ्या धोक्यात येण्याची भीती आहे.
तज्ज्ञ काय म्हणतात?
🔸 डॉ. राजेश कुलकर्णी (आंतरराष्ट्रीय व्यापार विश्लेषक):
“भारताला अमेरिकन टॅरिफ धोरणाचा मोठा फटका बसेल. मात्र, भारताने युरोप आणि आग्नेय आशियाई देशांकडे पर्यायी बाजारपेठ शोधली, तर दीर्घकालीन संकट टाळता येईल.”
🔸 CIT (चेंबर ऑफ ट्रेड अँड इंडस्ट्री):
“भारताने अमेरिकेला उत्तरादाखल टॅरिफ लावावे. अन्यथा भारतीय उद्योगांचा नाश होईल.”
भारताचे पर्याय काय?
भारत या परिस्थितीला कसा सामोरा जाऊ शकतो, याबद्दल काही पर्याय:
- अमेरिकेशी पुन्हा चर्चा – व्यापार करार पुनर्विचार करण्याची संधी.
- पर्यायी बाजारपेठा शोधणे – जर्मनी, ब्रिटन, सिंगापूर, मलेशिया यांसारख्या देशांत निर्यात वाढवणे.
- स्थानिक उद्योगांना सवलती – GST सवलती, निर्यात कर सवलत.
- ‘मेक इन इंडिया’चा बळकट उपयोग – स्थानिक बाजारपेठेत जास्त मागणी निर्माण करणे.
आकडेवारीतून चित्र
- भारताचा अमेरिकेला वार्षिक निर्यात महसूल – 8.5 लाख कोटी
- टॅरिफमुळे होणारी संभाव्य घट – 20% पर्यंत
- धोक्यात येणाऱ्या नोकऱ्या – 10 ते 20 लाख
- सर्वाधिक प्रभावित क्षेत्र – रत्ने, वस्त्रोद्योग, इलेक्ट्रॉनिक्स
निष्कर्ष
भारत-अमेरिका टॅरिफ युद्ध हे केवळ राजकीय मुद्दा नसून भारतीय अर्थव्यवस्थेचा आणि लाखो नोकऱ्यांचा प्रश्न आहे. भारताने पर्यायी बाजारपेठा शोधणे आणि अमेरिकेशी चर्चेचा मार्ग खुला ठेवणे, ही दोन्ही धोरणं एकत्र राबवली पाहिजेत. अन्यथा भारतीय उद्योगविश्वावर याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
FAQ (नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न)
1. अमेरिकेच्या टॅरिफमुळे कोणत्या क्षेत्राला सर्वाधिक फटका बसेल?
रत्ने-आभूषणं आणि वस्त्रोद्योग या क्षेत्राला सर्वाधिक फटका बसेल.
2. किती नोकऱ्या धोक्यात येऊ शकतात?
सुमारे 10 ते 20 लाख नोकऱ्या धोक्यात आहेत.
3. भारत काय करू शकतो?
पर्यायी बाजारपेठा शोधणे, अमेरिकेशी चर्चा करणे आणि स्थानिक उद्योगांना प्रोत्साहन देणे.
4. अमेरिकेला निर्यातीत भारताची टक्केवारी किती आहे?
सुमारे 17% भारतीय निर्यात अमेरिकेकडे जाते.
5. यामुळे भारतीय ग्राहकांवर काही परिणाम होईल का?
होय, उत्पादन घटल्यास भारतात काही वस्तू महाग होऊ शकतात आणि रोजगाराच्या संधी कमी होऊ शकतात.